Ιστορίες της πόλης... "Τα υπερώα του ναού Αγίας Σοφίας"
"Ιστορίες της πόλης - Τα υπερώα του ναού Αγίας Σοφίας
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης παρουσιάζει διαδικτυακά σύντομες ιστορίες, μικρές αφηγήσεις για περιοχές, μνημεία και μεμονωμένα ευρήματα της Θεσσαλονίκης, για να φωτίσει άγνωστες πτυχές της ιστορίας και της πορείας της πόλης στον χώρο και τον χρόνο.
Ο βυζαντινός ναός της Αγίας Σοφίας (7os - 8ος αι.), βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, μέσα σε καταπράσινο κήπο - αρχαιολογικό χώρο, όπου διατηρούνται τα κατάλοιπα της μεγάλης πρωτοβυζαντινής πεντάκλιτης βασιλικής που προϋπήρχε στη ίδια θέση. Ο τρουλαίος ναός με το περίστωο και τα λαμπρά ψηφιδωτά υπήρξε για αιώνες ο επισκοπικός ναός της πόλης, κέντρο της θρησκευτικής και κοινωνικής της ζωής έως σήμερα. Ωστόσο άγνωστα στο ευρύ κοινό παραμένουν τα υπερώα του, που αναπτύσσονται επάνω από το περίστωο.
Μετά τον σεισμό του 1978, στο πλαίσιο εργασιών αποκατάστασης του μνημείου, απομακρύνθηκαν τα δάπεδα των υπερώων και αποκαλύφθηκε η θολοδομία του ισογείου (καμάρες και θόλοι), που παραμένει ορατή έως σήμερα. Κατά τις ανασκαφές που ακολούθησαν διαπιστώθηκε ότι στα κενά μεταξύ των θόλων του ισογείου και των πλευρικών τοίχων των υπερώων χρησιμοποιήθηκαν πήλινα αγγεία για τη διαμόρφωση της στάθμης έδρασης των δαπέδων για λόγους ελάφρυνσης της κατασκευής.
Κατά την ανασκαφή βρέθηκε στο δυτικό και νότιο υπερώο σειρά μολυβδόβουλλων κοσμικών και εκκλησιαστικών αξιωματούχων του 10-11ου αι., εύρημα που φανερώνει ότι, εκτός της συνήθους χρήσης τους ως επιπλέον χώρων για τη συμμετοχή στη λατρεία ή ως ευκτηρίων για διακεκριμένα πρόσωπα (όπως μελών της εκκλησιαστικής ιεραρχίας και της αυτοκρατορικής αυλής), στα υπερώα της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης κατά τη μεσοβυζαντινή εποχή λειτούργησαν χώροι διοίκησης και γραμματείας —τα λεγόμενα σεκρέτα— της μητρόπολης.
Σε εξέλιξη βρίσκεται το έργο της αποκατάστασης των υπερώων από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, ώστε να καταστούν επισκέψιμα και λειτουργικά.
Μετά τον σεισμό του 1978, στο πλαίσιο εργασιών αποκατάστασης του μνημείου, απομακρύνθηκαν τα δάπεδα των υπερώων και αποκαλύφθηκε η θολοδομία του ισογείου (καμάρες και θόλοι), που παραμένει ορατή έως σήμερα. Κατά τις ανασκαφές που ακολούθησαν διαπιστώθηκε ότι στα κενά μεταξύ των θόλων του ισογείου και των πλευρικών τοίχων των υπερώων χρησιμοποιήθηκαν πήλινα αγγεία για τη διαμόρφωση της στάθμης έδρασης των δαπέδων για λόγους ελάφρυνσης της κατασκευής.
Κατά την ανασκαφή βρέθηκε στο δυτικό και νότιο υπερώο σειρά μολυβδόβουλλων κοσμικών και εκκλησιαστικών αξιωματούχων του 10-11ου αι., εύρημα που φανερώνει ότι, εκτός της συνήθους χρήσης τους ως επιπλέον χώρων για τη συμμετοχή στη λατρεία ή ως ευκτηρίων για διακεκριμένα πρόσωπα (όπως μελών της εκκλησιαστικής ιεραρχίας και της αυτοκρατορικής αυλής), στα υπερώα της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης κατά τη μεσοβυζαντινή εποχή λειτούργησαν χώροι διοίκησης και γραμματείας —τα λεγόμενα σεκρέτα— της μητρόπολης.
Σε εξέλιξη βρίσκεται το έργο της αποκατάστασης των υπερώων από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, ώστε να καταστούν επισκέψιμα και λειτουργικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια